آموزشی, ساخت و ساز, محصولات زیمابان, معرفی محصولات
روش ساخت کاهگل ضد آب؛ آموزش صفر تا صد
بهمن
آیا با روش ساخت کاهگل ضد آب آشنایی دارید؟ به نظر شما برای ضد آب‌سازی کاهگل بایستی چه مراحلی را طی کرد؟ کاهگل سنتی از جمله ملات‌های قدیمی در معماری ایرانی بوده که عمدتاً در مناطق کویری ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این راهنما می‌خواهیم بررسی کنیم که به چه صورت بایستی این نوع ملات را ضد آب نماییم. با ما همراه باشید.
نگاهی بر روش ساخت کاهگل ضد آب
پیش از این که بخواهیم به بررسی روش ساخت کاهگل ضد آب بپردازیم، در ابتدا باید بدانیم که کاهگل سنتی چیست. کاهگل سنتی بخش عمده‌ای از معماری ایرانی را تشکیل داده و قدمت استفاده از آن به بیش از هزار سال قبل برمی‌گردد.
با گذشت زمان و پیشرفت معماری، کاهرنگ یا کاهگل‌های پلیمری جایگزین ملات‌های قدیمی و سنتی شده و بهره‌گیری از این نوع ملات به مرور زمان کم‌تر شد. اما با این حال، کاهگل‌ها با توجه به ظاهری که داشته نمایان‌کننده بخشی از تاریخ و فرهنگ و همچنین هنر ایرانی هستند؛ به همین خاطر از لحاظ هنری ارزشمند هستند.
به طور معمول در روش ساخت کاهگل ضد آب یک پروسه دو روزه بایستی که طی شود. برای انجام این کار بایستی که کاه، خاک رس و آب را به مقدار لازم با یکدیگر مخلوط کرده و به میزانی آن‌ها را مالش دهیم که ملات به دست آمده به بیل نچسبیده و امکان جداسازی آن از بیل فراهم باشد.
پس از انجام این مراحل، کاهگل آمده شده و می‌توانیم از آن در فرایند ساخت سقف، دیوار، نمای داخلی و خارجی به صورت چینه‌ای استفاده کنیم. قابل ذکر است خاک و سیمانی که در روش تولید کاهگل ضد آب مورد استفاده قرار می‌گیرد بایستی از نوع رس باشد. البته ناگفته نماند که گاهی اوقات برای این که رنگ بنا خاص‌تر برسد از خاک رس سرخ بهره می‌برند و در نهایت برای روی آن را با گچ می‌پوشانند تا ظاهر بهتری داشته باشد.
آموزش روش ساخت کاهگل ضد آب
اکنون که با کاهگل سنتی کمی بیش‌تر آشنا شدیم، در این بخش از راهنما می‌خواهیم به صورت قدم به قدم روش ساخت کاهگل ضد آب را به شما عزیزان آموزش دهیم. بسیاری از افراد به اشتباه بر این باور هستند که ملات کاهگل امروزی هیچ‌گونه تفاوتی با کاهگل‌های سنتی ندارد؛ در صورتی که ملات کاهگل جدید طی فرایندی ویژه تولید شده و تنها ظاهر آن مشابه با کاهگل سنتی است. در ساختار کاهگل‌های جدید از مواد افزودنی مختلفی هم‌چون رزین‌ها و چسب‌ها بهره‌گیری شده و به همین خاطر در برابر بسیاری از عوامل محیطی نظیر باد و باران مقاومت خیلی بالایی از خود نشان می‌دهد.
امروزه از کاهگل‌های سنتی (مصنوعی) به وفور در کشورهای مختلف بهره‌گیری می‌شود؛ به طوری که معماران به منظور زیباسازی فضاهای شهری، اماکن گردشگری، باغ‌ها، رستوران‌های سنتی و اماکنی از این دسته از ملات مورد بحث استفاده می‌کنند.
معماران در روش ساخت کاهگل ضد آب از موادی شبیه به مایع سفید رنگ فاقد یون کلر بهره برده که عمدتاً این ماده بر پایه سیلیکات است. چنین موادی با نفوذ در بافت کاهگل سنتی موجب ایجاد واکنش‌هایی شده که نتیجة این واکنش‌ها سبب ضد آب شدن ملات کاهگل خواهد شد. افزون بر این، چنین روشی برای تولید کاهگل سنتی سبب ایجاد یک لایه سخت و مقاوم در حد سیمان روی ملات نیز خواهد شد.
متریال مصرفی در روش ساخت کاهگل ضد آب
در فرایند تولید یا بهتر است بگوییم ضدآب‌سازی کاهگل سنتی از یکسری متریال خاص استفاده می‌شود که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم:
قابل ذکر بوده که ملات کاهگل سنتی را می‌توان بر روی هر نوع سطحی اعم از سیمانی، گچی، لایه‌های میکرونی و نازک و لایه‌های سانتی‌متری و ضخیم اجرا کرد. شایان ذکر است که اگر در روش ساخت کاهگل ضد آب از متریالی که گفته شد با نسبت مناسب استفاده شود،
این ملات با قرارگیری دراز مدت در معرض آب و باران دچار سایش و ترک‌خوردگی نخواهد شد. برای تهیه این نوع ملات قانون و اصول خاصی در نظر گرفته نشده است و روندِ کار می‌تواند بر حسب محیط و منطقه‌ای که قرار است ملات در آن مورد استفاده قرار گیرد، متفاوت باشد. به عنوان مثال در مناطقی که دسترسی به کاه وجود نداشته باشد عمدتاً از پوست خرد شده برنج یا نی‌های خرد شده برای افزایش مقاومت ملات در برابر ترک‌خوردگی بهره می‌برند.
این موضوع در رابطه با خاکی که در فرایند تولید ملات کاهگل سنتی ضد آب مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز صدق می‌کند. آن چه که در مورد خاک اهمیت دارد این است که خاک مورد نظر کیفیت بالایی داشته باشد و همچنین میزان ماسه در آن حداقل باشد.
در ادامه با خاک‌های رسی که می‌توان از آن‌ها در روش ساخت کاهگل ضد آب بهره برد آشنا خواهیم شد:
- خاک رس سفید بدون اکسید آهن
- خاک رس خاکستری به همراه گرافیت
- خاک رس تیره به همراه کربن
- خاک رس قرمز به همراه اکسید آهن سه ظرفیتی
- خاک رس کبود به همراه اکسید آهن دو ظرفیتی
مزایای استفاده از کاهگل سنتی
کاهگل‌های سنتی ضد آب علاوه بر این که ظاهر جذابی داشته، مقاومت و دوام بالایی نیز دارند. به طور معمول در فرایند ساخت چنین ملات‌هایی از انواع مختلف افزودنی‌ها استفاده می‌شود. قابل ذکر بوده آن چه که بر قیمت کاهگل مصنوعی تأثیرگذار است، همین افزودنی‌ها به همراه نوع و جنس کاهگل مورد نظر است.
در واقع می‌توان کاهگل‌ها را بر اساس این فاکتورها به انواع مختلف کاهگل ضد آب، کاهگل نانو و غیره دسته‌بندی کرد. به طور معمول کاهگل‌های نانو برای نماهای بیرونی گزینة مناسبی بوده و در مقایسه با مدل‌های معمولی قیمت بیش‌تری دارند؛ چرا که از تکنولوژی نانو بهره‌مند هستند.
کاهگل‌ها جزو عناصری به حساب می‌آیند که استفاده از آن‌ها باعث می‌شود چهرة دکوراسیون بناهای تاریخی و رستوران‌های سنتی به ویژه بخش‌های داخلی تغییر به سزایی کند. در حالت کلی می‌توان مزایای استفاده از این نوع ملات را در زیر خلاصه کرد:
- روش ساخت کاهگل ضد آب و اجرای آن بسیار ساده و مقرون به صرفه است؛
- امکان اجرای این نوع ملات بر روی انواع مختلف سطح‌ها فراهم است؛
- اگر در فرایند تولید آن‌ها از خاک رس رنگی استفاده کنید، امکان تولید این ملات در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف فراهم خواهد شد؛
- در مقایسه با متریال مدرن چهرة نوستالژیک و جذاب‌تری دارند؛
- امکان تهیه متریال و مصالح اولیه این ملات از محیط مورد ساخت آن فراهم است؛
- ساختار این ملات به گونه‌ای بوده که با محیط زیست سازگاری کامل دارد؛
- سطح کاهگل سنتی ضد آب کاملاً صاف است؛
- قیمت این ملات در مقایسه با ملات‌های مدرن بسیار به صرفه‌تر است.
سخن پایانی
در این راهنما ضمن آشنایی با چیستی کاهگل سنتی به بررسی روش ساخت کاهگل ضد آب و متریالی که می‌توان در فرایند تولید آن به کار برد پرداختیم. از این نوع ملات که ضمن داشتن ظاهری جذاب، دوام بالایی نیز داشته می‌توان در محیط‌های مختلفی هم‌چون اماکن گردشگری، باغ‌ها، رستوران‌های سنتی، مراکز تاریخی و تفریحی شهر بهره برد.
مقاومت این نوع کاهگل بالا بوده، ضد آب است و رنگ آن نیز دچار تغییر نمی‌شود. ناگفته نماند که عمر مفید این نوع کاهگل در مقایسه با کاهگل‌های قدیمی بالاتر بوده و در برابر آفتاب نیز دچار تغییر نمی‌شود. شما چه اطلاعات دیگری در رابطه با کاهگل‌های سنتی تولید شده بر پایه نانو به همراه ویژگی ضد آب بودن دارید؟ لطفاً نظرات خود را راجع به کاهگل سنتی برای ما بنویسید.
سلام ممنون از مقاله خوب سایت زیمابان
چطور کاهگل ضد آب میشه؟